تاريخ ايجاد: جمعه نوزدهم آبان ۱۳۹۱       موضوع:شبکه های رادیویی

---

بيست سال پس از راه اندازي اولین ایستگاه های رادیویی در جهان، رادیو وارد ایران شد.

 

نخستین ایستگاه فرستنده بی سیم کشور در ساعت 3 بعد از ظهر ششم اردیبهشت ماه 1305 گشایش یافت. این فرستنده با 20 کیلو وات قدرت و دکل 120 متري در تهران قرار داشت.

 

اندیشه اولیه ایجاد رادیو در ایران به سال 1313 بر می گردد. در این سال استفاده از گرامافون و صفحه به تدریج رواج یافته و تقاضا برای شنيدن موسیقی بیشتر شده بود. دولت در همان سال به بازرگانان اجازه وارد كردن گیرنده هاي رادیو را با کسب پروانه از وزارت پست و تلگراف داد. این اقدام اندیشه ایجاد رادیو را در ایران تقویت کرد.

در سال 1316 نخستین قدم برداشته شد و بر اساس گزارش وزیر پست و تلگراف وقت، به منظور ایجاد مرکز فرستنده رادیویی، دستور خرید سه دستگاه فرستنده رادیویی موج کوتاه و موج متوسط و احداث ساختمانهای مورد نیاز صادر شد و در سال 1318 کار احداث ساختمانها و نصب و پخش آزمایشی دستگاه ها آغاز شد. همزمان با این کار سازمانی به نام «سازمان پرورش افکار» زیر نظر وزیر فرهنگ به وجود آمد. کمیسیون رادیو که یکی از کمیسیون های این سازمان بود و زیر نظر وزیر دارایی و با همکاری گروهی از نویسندگان اداره می شد، موظف شد برنامه های مناسبي برای پخش از رادیو تنظیم کند و به تصویب برساند تا در موقع گشایش رادیو استفاده شود.

 

روز چهارم اردیبهشت سال 1319 نخستین فرستنده رادیویی ایران در استودیوی کوچکی که اکنون در محل بی سیم در تهران به یادگار باقی است، افتتاح شد.

 

 

رادیو از نخستین روزها با حدود هشت ساعت و نیم برنامه در شبانه روز آغاز به کار کرد و برنامه های آن در دو بخش جداگانه پخش می شد:

• پخش اول از ساعت 11:30 تا 14:00

• پخش دوم از ساعت 17:00 تا 23:00

برنامه های رادیو به صورت زنده پخش می شد و علاوه بر برنامه های فارسی، چند بخش خبري به زبانهای فرانسه، انگلیسی، آلمانی، عربی، ترکی و روسی هم پخش مي شد. موسیقی ایرانی و غربی نیز بخش عظیمی از برنامه های رادیو را تشکیل می داد.

 

همراه با پیشرفت و گسترش رادیو در پایتخت، در شهرستانها نیز زمینه ایجاد تاسیسات رادیویی فراهم شد. در سال 1325 اولین فرستنده رادیویی شهرستانها در تبریز و به تدریج فرستنده های دیگری در ارومیه، اهواز، شیراز، کرمانشاه، مشهد، کرمان، اصفهان، سنندج، زاهدان، رشت و گرگان ایجاد شد.

 

از تیر ماه سال 1339 مدت پخش برنامه های رادیو ایران به 24 ساعت رسید و در همین سال برنامه دوم رادیو نيز در تهران آغاز به كار كرد. نخستین فرستنده اف ام نیز در آبان 1346 در تهران راه اندازي شد.
در سال 1350 قانون تشکیل سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران به تصویب رسید و اداره رادیو از وزارت اطلاعات منفک و عملاً رادیو و تلویزیون در یکدیگر ادغام و توسعه ساختمانها و تجهیزات مراکز تولید و پخش و ایستگاه های رادیو و تلویزیونی ادامه یافت.

 

در سال 1356 شبکه های رادیویی یک 24 ساعت، دو 20 ساعت، روستائیان 3 ساعت، برون مرزی رادیو به زبانهای پشتو، اردو، روسی، ترکی، عربی، آلمانی، فرانسه و انگلیسی 5 ساعت، صدای آشنا برای ایرانیان و فارسی زبانان خارج از کشور 6 ساعت و رادیو بین المللی 20 ساعت در روز برنامه پخش می کردند.

 

علاوه بر آن 19 مرکز رادیویی مشهد، کرمانشاه، همدان، سنندج، ایلام، رشت، دریا، گرگان، ساری، تبریز، اردبیل، ارومیه، مهاباد، اهواز، خرم آباد، بندرعباس، شیراز، یزد و اصفهان نیز به پخش برنامه های محلی و نيز تقویت شبکه سراسری می پرداختند.

 

----------

پانوشت:

دوستان، در روزهای آینده صفحه جدیدی مربوط به رادیو به وبلاگ استانیها اضافه خواهد شد. قبل از معرفی این صفحه، مطلب فوق مربوط به تاریخچه رادیو در ایران از وب سایت اداره کل فرستنده های رادیویی سازمان صدا و سیما نقل شد تا با آغاز به کار صفحه جدید، اطلاعات مربوط به حوزه رادیو هم در حد توان در وبلاگ استانیها پوشش داده شود.

 444. تغییر فرکانس AM سه شبکه رادیویی
 443. تولد دوباره شبکه تهران به صورت اچ‌دی + جدول فرستنده‌های سوم استانها
 442. شایعه تبدیل شبکه HD به شبکه پایتخت
 441. حذف مجدد شبکه HD از ماهواره بدر!
 440. پخش سه روزه برنامه‌های شبکه IRIB HD از ماهواره!
 439. بازگشت بعد از پنجاه روز...
 438. بررسی راه‌اندازی رادیوی محلی بختیاری در خوزستان
 437. پخش ماهواره‌ای شبکه مهاباد پیگیری می‌شود
 436. تولید و پخش دو برنامه ادبی ترکی و کردی
 435. زمان پخش اخبار و برنامه‌های ورزشی از رادیو
 434. پخش رادیو انگلیسی روی موج اف‌ام در تهران
 433. راه‌اندازی بخش "زیارت" در دل شبکه "خراسان رضوی"
 432. تعطیلی شبکه‌های صدا و سیما ادامه دارد
 431. ادغام رادیو نوا در رادیو قرآن
 430. رادیو کتاب و رادیو گلچین تعطیل شدند
 429. احتمال کاهش ساعت پخش شبکه‌های استانی
 428. شبکه جدید "تهران" راه‌اندازی می‌شود
 427. خداحافظی با شبکه تماشا، در جشن تولد دو سالگی!
 426. دسترسی آسان به آرشیو برنامه‌های شبکه‌های سراسری
 425. آغاز پخش سراسری شبکه نسیم از سوم دی